Birol BOZKURT
Önceki aylarda baz etkisiyle gerileyen enflasyon, son vergi artışlarıyla yeniden yükselişe geçecek. Ekonomistler, Temmuz ayındaki çift haneli enflasyonun sürpriz olmayacağını söylüyor. Akaryakıta ÖTV artışı pompa fiyatlarını yüzde 20’nin üzerinde artırırken, ekonomistler dolaylı etkilerle birlikte Temmuz ve Ağustos aylarında TÜFE’de sert artış bekliyor. Özellikle Temmuz ayında yüzyılın en yüksek enflasyonu bekleniyor.
Vergi artışları peş peşe geliyor
Yeni ekonomi yönetimi, seçim öncesi uygulanan ekonomi politikalarının ve depremin yol açtığı artan maliyetlerin etkisini azaltmak ve bütçe disiplinini sağlamak için vergileri birbiri ardına artıracak. Enflasyonun Temmuz ayında çift hanelere yaklaşabileceğini söyleyen ekonomistler, akaryakıtta son açıklanan 5 liralık ÖTV artışının ve ÖTV artış kararının da etkisiyle yıl sonuna kadar enflasyonun yüzde 60’ı geçebileceği uyarısında bulunuyor. doğal gaz faturaları.
Merkezin faiz oranını yüzde 20’ye çıkarması bekleniyor
Enflasyonla talebi baskılayarak çaba göstermeye çalışan hükümete Merkez Bankası’nın takviye yapması bekleniyor. Merkez Bankası, Para Politikası Kurulu’nun faiz kararını 20 Temmuz Perşembe günü açıklayacak. Banka bir önceki toplantısında politika faizini 650 baz puan artırarak yüzde 15’e çıkarmıştı.
Ekonomistler, bu toplantıda faiz oranının 500 baz puan artırılarak yüzde 20’ye çıkarılacağını öngörüyor. Türkiye’nin geçen yıl yaşadığı benzer bir enflasyon şokunun yaşanabileceğine işaret eden ekonomistler, geçen yıldan farklı olarak krediye erişim sorunu nedeniyle hem firmaları hem de vatandaşları daha sıkıntılı günlerin beklediğini söylüyor.
“Sabit gelirliler enflasyondan korkuyor”
Alınan kararların sabit getirililerde enflasyon korkusu yarattığını söyleyen Ekonomist Dr. Murad Kayacan, “Gerek harç ve her türlü vergilerdeki artışlar gerekse petrol ve temel gıda maddelerindeki fiyat artışları önemli bir hareketlilik yarattı. Özellikle emekliler ve toplumun diğer sabit gelirlileri enflasyon korkusu ile TL’ye olan güvenlerini yeniden kırdılar. Bir önceki aya göre Mayıs ayında yüzde 0,04 olan TÜFE, Ocak ayında yüzde 6,65’in üzerine çıkacak gibi görünüyor.
Döviz kurundaki dalgalanma net bir şekilde durmadığı takdirde ÜFE/TÜFE farkının daha da açılması kaçınılmaz görünüyor. Diğer bir beklenti ise değişim oranının Ocak ayında 12 aylık ortalamalara göre %72’yi yakalaması. Bu noktada gözler TCMB faiz artırımına çevrilecek. Burada açıklanacak rakam, hükümetin enflasyonla mücadelede gerçekten samimi olup olmadığının son sınavı olacak” dedi.
“Borsadaki enflasyon rallisi devam edecek”
Vergi artışlarının yanı sıra dövizdeki artışın ve faiz oranlarının dünyadaki kadar hızlı artırılamamasının enflasyon hesaplarını bozduğunu söyleyen İstanbul Portföy Yönetici Ortağı Tufan Deriner, “En fazla enflasyon olan enflasyon bekliyorum. ekonominin kıymetli sorunu, 2023’te 55’ler seviyesinde gerçekleşecek. Borsanın son dönemde TL bazında rekor üstüne rekor kırması, enflasyonist bir ortamda olmamızdan kaynaklanıyor.
Dolayısıyla borsayı yükselten en değerli nedenin enflasyon olduğunu söyleyebilirim. Borsa enflasyon bazında toparlanmaya devam edecek ama bu süreç uzarsa bilançolar bozulmaya başlayabilir. Bölüm olarak perakendeyi ön planda tutabiliriz. Taşımacılık şubesi ve gıda firmaları da önümüzdeki dönemde öne çıkan departmanlar olacak. Bankacılık son bir haftada aradaki farkı biraz kapatsa da yine de çok ucuz” dedi.
Vergi gelirleri bu yıl 100 milyar TL artacak
Reuters’in haberine göre ÖTV’deki artış sonucunda bütçedeki vergi gelirlerinin ayda 20 milyar lira, yılın geri kalanında yaklaşık 100 milyar lira, 250 milyar lira artacağı iddia ediliyor. üç ekonomistin hesaplamalarına göre gelecek yıl.
Bir bankanın hazine müdürü, “Bütçe hesaplamalarımız, deprem sonrası mali disiplini sağlayacak adımların atıldığını gösteriyor” dedi. Birebir bankacı, seçim öncesi bütçede sadece harcama artırıcı adımların atıldığını, bu adımlarla 2024 bütçe disiplininin yatırımcılar için soru işareti olmaktan çıkarılmasının amaçlandığını söyledi.
Profesör Doktor. Hakan Kara: “1997’de kırılan rekor rahatlıkla geçilebilir”
Merkez Bankası eski Başekonomisti Ali Hakan Kara, sosyal medya paylaşımında, “Son 100 yılın en yüksek aylık Temmuz enflasyonlarından birini göreceğiz. Temmuz rekoru yüzde 6,2 ile 1997’de görülüyor.
Sanırım rahat olacak. Temmuz ve Ağustos aylarında akaryakıt zamlarının TÜFE enflasyonunu toplamda 2 puan civarında artıracağını düşünüyorum. Dolaylı yansımalarla birlikte kümülatif etki yıl sonuna kadar 5 puana ulaşabilir. Akaryakıt fiyatları ve kişi başına düşen gelir seviyesi bize yakın ülkelerle uyumlu görünüyor. Fiyatların yükseldiği bir döneme denk gelen vergi düzenlemeleri beklenti yönetimi için yeterli olmadı” dedi.
Mahfi Eğilmez: “Enflasyonda hızlı yükseliş olacak”
Eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez, kişisel blogunda vergi artışlarının enflasyon üzerindeki etkisini değerlendirdi. Eğilmez, “Benzine ve motorine yapılan yüzde 30’luk zamdan sonra bu satışlar devam edecek mi? Analizimize göre bu satışların hızla düşmesi gerekiyor. Ancak, bu yalnızca sıradan ekonomiler için geçerlidir.
Türkiye bir süredir sıradan ekonomi tanımına uygun bir ekonomi değil. Faiz oranları reel enflasyonun oldukça altında (negatif) olduğu için insanlar ellerine geçen parayı tasarruf etmek yerine yatırım olarak gördükleri alanlara harcıyorlar. Baz etkisiyle düşüş eğilimine giren enflasyon, yeniden hızlı bir yükseliş eğilimine girecek.
